SANTA APOLONIAREN HISTORIA. DENTISTEN ZAINDARIA

Erromatar Inperioaren garaian, Filipo enperadorearen erregimenean, Arabiarra, kristauen eta euren erlijioaren aurkako jazarpenak, torturak eta hilketak egiten dira. Martiri asko ere sortzen dira, fedearen fededunak zirelako eta beren bizitza Kristo Jesusi uko egitea baino nahiago zutelako. Elizako Aitak, egoera honen aurrean, elkarren artean harremanetan egoten ziren gutunen bidez, eta haietako batean ezagutzen da Apolonia izeneko emakume bat, Alexandriako magistratu ospetsu baten arreba zena. Adineko emakume birjina, kastitatea, errukia, karitatea, austeritatea eta bihotz-garbitasuna ezaugarri izan zituena. Antiokiako Gotzainak, Fabiok, Alexandriako gotzain San Dionisioren partetik gutun bat jaso zuen, non Alexandriako hirian emandako jazarpen izugarriak azaltzen zituen. Alexandriako gobernariak, jainkosa zeritzon igarle baten eraginpean, kristauen eta euren erlijioaren aurkako errepresio bidegabeak agindu zituen, igarlearen arabera, hauek, Inperioaren eta, beraz, euren erregearen aurka egiten baitzuten. Igarle honek zohikatz paganoak astindu zituen, han bizi ziren kristauak hil eta suntsituz. Ikerketa horietako batean, Santa Apolonia harrapatu zuten, eta tortura izugarriak egin zizkioten, Kristoren aurkako irainak eta biraoak zirela esateko. Uko egin zionean, zohikatza haserretu egin zen, eta kristau jazarle gupidagabe batek kolpe indartsu bat eman zion aurpegira, hortzak puskatu zizkiolarik. Santuak, aurpegi odoltsuz, ez zien torturatzaileei entzun, ezta obeditu ere, eta haiek, ezer lortuko ez zutela ikusita, hiriaren atarian su handi batekin mehatxatzea erabaki zuten, Kristori uko egiten ez bazion, makila bati lotuta erreko zutela proposatuz. Leher eginda, Santa Apoloniak pentsarazten du zer nahi zuen, eta eskuak askatzeko eskatzen die, bere azken otoitzak zerura igotzeko. Soldaduek hala egiten dute, eta Santa Apoloniak bere borondatez salto egiten du su sutsura, bere erlijio maiteari uko egin ez diezaion. Bien bitartean, Sainduak esaten zien hortz-arazoak eta hortz-gaitzak nozitzen zituztenean, beren izena aipa zezatela, zeren hark ahalguztidunaren aurrean esku hartuko baitzuen beren zigorrak arintzeko. Horrela, bere oinazea eskaintzen zion gero jasan zezakeenari.